Stripgids Salon

Zondagmiddag, ideaal voor een uitje. Ik had me ingeschreven voor het Stripgids Salon, een gratis evenement van het Stripgids Festival in Turnhout. Een hele nieuwe wereld ging voor me open. Ik had er echt geen idee van dat Turnhout de bakermat van dit festival was. Een gaatje in mijn cultuur, realiseerde ik me.

VRT-journaliste Marjan Temmerman mocht vijf indrukwekkende namen uit de stripwereld ontvangen in het Stripgids Salon. Ik kende geen enkele naam. Ik geloofde de aankondiging op Facebook. Vol verwachting trokken Katrien en ik naar De Warande. Ik was benieuwd wat deze mensen te vertellen hadden. Ik heb trouwens de graphic novel ontdekt: een aangename verrassing! Ik verwachtte van de strip iets gelijkaardigs. Natuurlijk had ik ooit al wel eens een strip gelezen, maar dat was nog in mijn jonge jaren. Ik voel me om een of andere reden te oud om nog strips te lezen. Ja, ik weet het nu ook, ik heb ongelijk!

Een eerste gast die Marjan mocht interviewen was Steven Dupré, die in 2011 de Bronzen Adhemar mocht winnen. Hij woont ondertussen in Spanje. Zijn werken zijn in het Frans, hoewel hij tijdens het gesprek bekende dat hij eerst geen Frans sprak. Zijn laatste strip, de verstripping van Ken Folletts Pilaren van de Aarde, is nog niet naar het Nederlands vertaald. Dit zou te maken hebben met rechten, maar hoe dat precies in elkaar zit, weet ik niet. Steven wil niet meer werken onder een pseudoniem, omdat mensen hem dan niet meer terugvinden. “Daardoor ben ik veel werk misgelopen”, zei hij. Hij vindt een strip tekenen heel arbeidsintensief. “Als je er iets goed van wil maken, moet je er voltijds mee bezig zijn”, vervolgt hij. Hij besluit: “Je leeft van subsidies.”

De andere Steven, die wel onder een pseudoniem werkt, namelijk Lectrr, bleek ook een zeer interessant figuur te zijn. Lectrr maakt een paar duizend cartoons per jaar. Zijn cartoons kan je vinden in De Standaard. Hij durft choqueren. “Mensen maken zich niet boos bij een mindere cartoon, maar wel bij de beste.” Steven Degryse spreekt uit ervaring. Hij heeft al enkele doodsbedreigingen ontvangen. “Na Charlie Hebdo is er druk op de cartoonisten. Ik heb al doodsbedreigingen gehad. Ik ga er altijd mee naar de politie, ze nemen dat ernstig”, vertelde hij. Een eerste bedreiging kwam van het islamitisch netwerk, de tweede keer was er een rel met China en de derde bedreiging was lokaal. Die laatste moet zich verantwoorden bij het parket.

De dames kwamen ook aan de beurt. Allemaal heel bijzondere vrouwen. Ik wil beginnen met Andrea Kruis, omdat zij helemaal vanuit het zuiden van Frankrijk naar Turnhout was gereisd om haar graphic novel Alsnog te promoten. Dit boek maakte ze samen met Willem Ritstier. Het gaat over Rob, een man die voor de belangrijkste keuze van zijn leven staat. Andrea begon haar carrière in Margriet. Ze is opgegroeid in de stripwereld: ze is de dochter van striplegende Jan Kruis, een Nederlands striptekenaar en -scenarist, vooral bekend om zijn wekelijkse strip Jan, Jans en de kinderen.

Renee Rienties is curator en mangacoördinator van The Big Draw, een festival waarin de tekenkunst centraal staat. Haar doel is om de jonge en de oude generatie bij elkaar te brengen. Haar strip Camille tekent ze op scenario van Danny De Vos. Ze bestormt hiermee de verkooplijsten: in de eerste twee weken werden er al vijftienduizend exemplaren verkocht. Dat lijkt veel, maar alle sprekers waren het erover eens dat je minstens twintigduizend exemplaren verkocht moet hebben om uit de schulden te geraken. Renee mikt op de doelgroep: vanaf leesleeftijd tot ongeveer twintig jaar. Toch heeft ze ook oudere fans.

Tot slot hebben we Valentine Gallardo. Zij heeft een kookboek gemaakt dat tegelijkertijd een strip is. Honderdvijftig bladzijden tekeningen met recepten tussen. Haar verhalen zijn doorgaans niet zo luchtig. Ze geeft toe dat zelf schrijven niet haar sterkste kant is en vindt het dan ook leuk om met schrijvers te werken. De graphic novel Alsnog is haar eerste grote werk.

Op de vraag van VRT-journaliste Marjan Temmerman hoe striptekenaars overleven, was het antwoord unaniem: moeilijk! Vroeger bestond er een Stripgilde waardoor auteurs veel meer rechten kregen. Die is nu doodgebloed. Je kan wel steeds in eigen beheer subsidie aanvragen. Andrea Kruis geeft aan dat ze naast haar activiteiten van striptekenaar en graphic noveltekenaar nog andere opdrachten aanneemt. Ze heeft ook al veel illustraties gedaan. Valentine Gallardo doet ook andere dingen in opdracht. Steven Dupré werkt altijd in opdracht, uitgevers contacteren hem met de vraag of hij tijd heeft. Kaamelott is zijn belangrijkste opdracht. Les Piliers de la Terre wordt een reeks van zes strips. Steven wil op pensioen, maar het is niet haalbaar. “Je moet ook iets doen als je op pensioen bent”, zegt hij.

Alle tekenaars hebben een andere werkwijze. Andrea tekent eerst met potlood en dan met inkt. Dan scant ze de tekeningen en zet met Photoshop alles in elkaar. Valentine maakt alles op papier, zij houdt van potlood. Inkleuren doet ze wel digitaal. Renee tekent alles digitaal en werkt samen met een animator. Steven maakt het druk-klaar op de pc, maar de rest is ambachtelijk. Hij werkt met inkleurders omdat hij zo slecht is met de computer. “Je moet de inkleurder zijn ding laten doen. Het is hun werk om er sfeer in te brengen”, is zijn mening. Lectrr maakt net zoals Valentina alles op papier. Hij werkt met Chinese inkt. Omdat hij te snel scant en de inkt nog niet droog is, plakt zijn scanner altijd.

De meeste striptekenaars van het Stripgids Salon vertoonden toch een beetje angst als Marjan Temmermans over AI (artificiële intelligentie) begon te praten. Enkel Valentine vindt dat er toch altijd mensen nodig zijn om gevoelens over te brengen. Zij zegt: “Beeldtaal is programmeertaal van de werkelijkheid.”

Als ze spraken over toekomstplannen, sprong Lectrr erboven uit. Hij wil graag de eerste striptekenaar in de ruimte worden. Een mooie optimistische afsluiter van een boeiend gesprek.